Frisoun
Erodium malacoides
Geraniaceae
Àutri noum : Aguïeto, Aguïo.
Noms en français : Bec-de-grue à feuilles de mauve, Bec-de-grue fausse-mauve.
Descripcioun :Aquéu frisoun, souvènti-fes bèn desplega sus lou sòu, èi pas proun grand. Se recounèis à si fueio que dounon d'èr à-n-aquésti de la mauvo, e à si pichòti flour pourpalo. La planto èi bourrihudo d'en pertout. Lou fru es en aguïeto pounchudo ço qu'à douna lou noum generi. A maturita, coume pèr tóuti lis Erodium li cinq carpello se viron en tiro-tap. Ei d'aqui que vèn lou noum de frisoun. I'agrado lis escoumbre, li camin e lis óuriero de champ.
Usanço :Li fueio soun manjadisso cruso o cuecho. Pamens sabèn pas se soun bèn goustouso.
Port : Erbo
Taio : 15 à 80 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Erodium
Famiho : Geraniaceae
Ordre : Geraniales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Óutobre à jun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Erodium malacoides (L.) L'Hér., 1789
Péuno
Paeonia officinalis
Paeoniaceae
Àutri noum : Pòni, Piéuno, Pivòni, Coucarèu, Roso-d'ase.
Nom en français : Pivoine officinale.
Descripcioun :La péuno, o roso-d'ase, trachis dins li bos clar de colo e de relarg mountagnen subretout dins la partido dóu levant de Prouvènço preaupenco. En flour es eisado de la recounèise e peréu en fru emé si dos fouliculo. Li cambo crebon l'ivèr. La subsp. de Prouvènço, ié dison huthii qu'es uno meno di proun peludo.
Usanço :P. Lieutaghi, (op.cit. p. 418) raporto que la tisano de flour ajudo à dourmi. La péuno èro cultivado à l'Age Mejan coume remèdi (racino) contro lou mau-de-la-terro (epilepsìo). L'estùdi de la planto a mes en evidènci d'ùni mouleculo (paeniflorino et paenol) emé de prouprieta analgesico, sedativo e antispasmoudico.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Paeonia
Famiho : Paeoniaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 à 12 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à jun
Liò : Bos clar
- Esclargido
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropenco-Sud
Ref. sc. : Paeonia officinalis L., 1753